Faculty Of Chinese Medicine

"สุขภาพดีด้วย การดูแลตนเองตามหลักเน่ยจิง" โดย ดร.หวาง ลี่ ฮุ่ย

“สุขภาพดีด้วย การดูแลตนเองตามหลักเน่ยจิง”

     สุขภาพที่ดี ย่อมต้องสัมพันธ์ไปในทิศทางเดียวกันกับธรรมชาติเสมอ ทั้งสภาพแวดล้อมทางธรรมชาติ และสภาพแวดล้อมทางสังคม ทั้งหมดทั้งมวลล้วนแต่มีอิทธิพลต่อร่างกายกายคนเราทั้งสิ้น  ความหมายของการมีสุขภาพที่ดี ไม่เพียงแต่ไม่เจ็บป่วย แต่ต้องแข็งแรงทั้งร่างกายเป็นปัจจัยหลัก ตามด้วยในด้านของสุขภาพจิต ความคิด สังคม และคุณธรรมเป็นปัจจัยรองลงมาร่วมกัน
หลักการพื้นฐานของการดูแลรักษาสุขภาพ ตามหลักคัมภีร์โบราณเน่ยจิงนั้น  จะต้องเป็นไปตามหลักทฤษฎีอิน – หยาง  ที่เกิดการเปลี่ยนแปลงไปตามกฎของธรรมชาติ  ซึ่งจะแบ่งได้ดังนี้

     1. การดูแลรักษาสุขภาพตามฤดูกาล
ตามหลักทฤษฎีอิน – หยาง ที่เปลี่ยนแปลงไปตามฤดูกาลทั้ง 4  เราต้องบำรุงหยางในช่วงฤดูใบไม้ผลิ กับฤดูร้อน  และบำรุงอินในช่วงฤดูใบไม้ร่วง กับฤดูหนาว   โดยจะยกตัวอย่าง 2 ฤดู ดังนี้
     ฤดูร้อน
     เป็นฤดูกาลที่มนุษย์และธรรมชาติกำลังเจริญเติบโต  สิ่งมีชีวิตทั้งหมดจะเต็มไปด้วยพลัง  เราต้องห้ามนอนเร็ว แต่ต้องตื่นให้เร็ว ต้องปรับอารมณ์ให้รู้สึกเบิกบานใจ ดีใจก็แสดงออกมา ปรับอารมณ์ไม่ให้โกรธ  มิฉะนั้นจะไปกระทบกับหัวใจ ดังคำกล่าวที่ว่า “การออกไปเพลิดเพลินกับแสงแดดเป็นยาวิเศษให้อารมณ์เบิกบานใจ” (SAD)  และการออกไปพบปะกับผู้คนในสังคม
     ฤดูใบไม้ร่วง
     เป็นฤดูกาลที่อยู่ในสภาพการเก็บกัก ความมั่นคง ความสงบ เริ่มต้นเข้าสู่การบำรุง ปรับความเป็นอยู่ โดยเราจะต้องนอนเร็ว และตื่นเร็ว  ปรับอารมณ์ให้สงบ

     2. การดูแลรักษาสุขภาพตามกาลเวลา
    ช่วงเช้า : เป็นช่วงเวลาที่พระอาทิตย์ขึ้น  เปรียบเสมือนการลืมตาของคนเราที่จะมีพลังหยาง ( หยางชี่ ) ออกจากตา เพราะฉะนั้นจึงควรตื่นเช้าเพื่อออกกำลังกาย
     ช่วงเที่ยง : เป็นช่วงเวลาที่แดดร้อนที่สุด หยางชี่ของคนเราก็จะมากสุดเช่นกันคนที่สภาพร่างกายไปในทางร้อนเกิน ( หยางแกร่ง ) อยู่แล้ว ห้ามทานอาหารที่มีฤทธิ์ร้อน มิฉะนั้นจะทำให้เกิดอาการร้อนในได้ ส่วนคนที่สภาพร่างกายไปในทางเย็น ( หยางพร่อง ) ต้องบำรุงหยาง โดยให้กินขิงสดวันละสองแผ่นทุกๆเช้า
     ช่วงเย็น : พระอาทิตย์ตกดิน หยางชี่ที่ลดลง เช่นเดียวกับหยางชี่ของคนเราลดลงถูกเก็บกักเข้าสู่ร่างกายหมด จึงเป็นช่วงเวลาแห่งการพักผ่อน เพราะฉะนั้นสิ่งที่ดีที่สุด คือ ช่วงเช้าเราควรออกกำลังกาย และช่วงเย็นควรพักผ่อน

      3. มนุษย์ควรเรียนรู้ที่จะควบคุมอารมณ์
     มีความสุขอารมณ์ดี ร่างกายแข็งแรง แต่การที่มีอารมณ์ดีใจมากเกินก็ไม่ใช่สิ่งที่ดี  ยกตัวอย่างเช่น ฟ่านจิ้น มีฐานะยากจนถึงขนาดที่ต้องขายไก่ เพื่อแลกกับการเป็นนักเรียนสอบจองหงวนเพื่อรับราชการเป็นเจ้าคนนายคน ซึ่งเป็นอีกทางเลือกหนึ่ง ที่จะทำให้ชีวิตเค้าดีขึ้น เค้าเรียนจนอายุห้าสิบกว่าปี ในที่สุดก็สอบได้ จึงดีใจมากจนสติฟั่นเฟือน ส่วนอีกคนหนึ่งคือหนิวก่าว เป็นขุนนาง เมื่อทำการรบได้สำเร็จ ชนะฝ่ายตรงข้าม จึงดีใจมากจนหัวใจวายตายเพราะฉะนั้นเราจึงควรที่จะปล่อยวาง ควบคุมอารมณ์ไม่ให้ไปในทางใดทางหนึ่งมากเกินไป

อารมณ์	กระทบต่ออวัยวะ
โกรธ	ตับ
ดีใจ	หัวใจ
ครุ่นคิด	ม้าม
เศร้าโศกเสียใจ วิตกกังวล	ปอด
กลัว	ไต

 

หลักการดูแลสุขภาพ

วิธีที่ 1 : โภชนาการที่เหมาะสม

     รสชาติอาหารที่เหมาะสม  การทานที่ถูกต้อง ไม่ใช่ว่าจะต้องทานให้ครบทั้งห้ารส

รสชาติ	กระทบต่ออวัยวะ
เปรี้ยว	ตับ
ขม	หัวใจ
หวาน	ม้าม
เผ็ด	ปอด
เค็ม	ไต

   
    - ปริมาณที่เหมาะสม ไม่อิ่มมากเกิน มิฉะนั้นจะทำให้ม้ามและกระเพาะอาหารทำงานหนักเกิน
    - อุณหภูมิ ควบคุมความเย็นความร้อนให้เหมาะสม
      ไม่ร้อน : จนลวกปาก
      ไม่เย็น : จนเสียวฟัน
    - ฤดูกาลที่เหมาะสม

ฤดู	อาหาร
ใบไม้ผลิ	ห้ามทานอาหารฤทธิ์ร้อน
ร้อน	ห้ามทานอาหารที่มีฤทธิ์เย็น ควรทานอาหารที่มีฤทธิ์ร้อน
ใบไม้ร่วง	ควรทานอาหารรสเปรี้ยว ร้อนเล็กน้อย เช่น ต้มยำ
หนาว	ควรทานหวาน ผลไม้ เช่น สาลี่ เพื่อให้ความชุ่มชื้นแก่ปอด และอุ่น ห้ามทานเย็น

 

วิธีที่ 2 : ดูแลการใช้ชีวิตประจำวัน

     ชีวิตจะต้องเป็นปกติ และเหมาะสม ควรทานอาหารให้ครบ 3 มื้อ  ถ้าไม่ทานข้าวเช้าจะทำให้มีภาวะความเสี่ยงเป็นนิ่วในถุงน้ำดี ค่อนข้างสูง

วิธีที่ 3 : หลีกเลี่ยงการใช้กำลังมาก

     การทำงานหนักมากเกิน โดยไม่ให้หยุดพักผ่อนอย่างเพียงพอ ก็เหมือนเป็นการฆ่าตัวเองทางอ้อม

วิธีที่ 4 : ใช้การบริหารร่างกาย

     - การรำไทเก็กอู่ฉินซี่ ท่วงท่าการฝึกค่อนข้างง่าย เหมาะกับ ผู้สูงอายุ
     - อี้จินจิง (คัมภีร์เปลี่ยนเส้นเอ็น) ท่วงท่าการฝึกค่อนข้างยาก เหมาะกับ วัยรุ่น
     - การนวดกดจุด ควรทำหลังก่อนหรือหลังมื้ออาหารอย่างน้อง ครึ่งถึง 1 ชั่วโมง
     - การฝึกโยคะ ควรทำหลังก่อนหรือหลังมื้ออาหารอย่างน้อง ครึ่งถึง 1 ชั่วโมง
     - การฝึกออกเสียง 6 แบบ เพื่อให้ท้องขยับ บำรุงอวัยวะภายใน

ออกเสียง	อวัยวะ
ซวี	ตับ
เฮอ	หัวใจ
ฮู	ม้าม
ซือ	ปอด
ชุย	ไต
ซี	ถุงน้ำดี

   
    - เต้น
    - เดินแทนการนั่งรถ

ชื่อจุด	ตำแหน่ง
จงหว่าน	จากสะดือขึ้นมา 3 นิ้ว
กวนเหยวียน	จากสะดือลงมา 3 นิ้ว
สุ่ยเต้า	จากกวนเหยวียนออกมาด้านข้าง 2 นิ้ว(ซ้ายขวา)
เทียนซู	จากสะดือออกมาด้านข้าง 2 นิ้ว (ซ้ายขวา)

 

วิธีที่ 5 : ให้ความสำคัญกับการป้องกันโรค

     - การป้องกันด้วย เจิ้งชี่ (ชี่ที่เป็นรากฐานของชีวิต) ทำร่างกายให้แข็งแรงอยูเสมอ
     - หลีกเลี่ยงปัจจัยที่ก่อให้เกิดโรคจากภายนอก
     - ถ้าเจิ้งชี่แข็งแรง สามารถป้องกัน ปัจจัยภายนอกอ่อนๆ ไม่ให้ร่างกายเกิดโรคได้

วิธีที่ 6 : ควบคุมระดับการมีเพศสัมพันธ์ให้เหมาะสม

     ไต ทำหน้าที่กักเก็บสารจำเป็นในร่างกายที่พ่อแม่ให้มาแต่กำเนิด ซึ่งมีแต่ใช้ลดลงไปเรื่อยๆ โดยเฉพาะการมีกิจกรรมทางเพศจะต้องใช้พลังงานจากสารจำเป็นนั้น  เมื่อใช้มากก็จะค่อยๆหมดไป และทำลายสุขภาพตนเองไปพร้อมๆกัน ซึ่งมีหลักการเช่นเดียวกับการตกไข่ในเพศหญิง ซึ่งไข่จะตกทุกๆเดือน จนหมดในอายุประมาณ 49 ปี ที่เริ่มเข้าสู่วัยทอง  และเช่นเดียวกับการแบ่งตัวของเซลล์ ใน DNA ส่วนปลาย ก็จะแบ่งตัวไปเรื่อยๆจนหมด แตกตัวต่อไปไม่ได้